Carel Willink

Tentoonstelling

De opstelling in Kasteel Ruurlo toont de ontwikkeling van een zoekende kunstenaar, die zich later ontplooit tot schilder van een technisch perfect, elegant en raadselachtig oeuvre. De collectie in het kasteel is roulerend, maar er zijn altijd topstukken te zien van de meesterschilder.

Film

Naast de kunst van Carel Willink, kun je in Kasteel Ruurlo nu ook kijken naar de bijzondere documentaire Fantastisch Realist die Paul Huf in 1975 maakte over Willink. In deze film van 30 minuten maakt de kijker kennis met de schilder en zijn werkwijze in diens Amsterdamse atelier.

Muziek

Wil je alvast in de stemming komen? Willink hield van jongs af aan van klassieke muziek. Alles van Rachmaninoff, die hij had zien optreden, vond hij prachtig. In zijn atelier luisterde hij graag naar klassieke muziek op de radio en naar het pianospel van zijn tweede echtgenote Wilma. Onze muziekselectie is tot stand gekomen met dank aan zijn weduwe Sylvia Willink. Beluister onze speciale playlist op Spotify.

De jonge kunstenaar

Al op jonge leeftijd kwam Carel Willink in contact met de schilderkunst. Zijn vader was naast autohandelaar (uniek in die tijd) amateurschilder en stimuleerde zijn zoon in de liefde voor kunst. Nadat hij tijdens zijn studie bouwkunde en medicijnen zijn draai niet kon vinden, vertrok Willink om schilder te worden. Zijn ouders juichten dat aanvankelijk niet toe, omdat een kunstenaarsbestaan armoe kon betekenen.

Toen hij rond 1920 naar Duitsland afreisde, kwam hij in Berlijn in aanraking met de avant-garde. Hij studeerde er aan de Internationale Vrije Academie. Als zoekend schilder probeerde hij alles. Expressionisme, dadaïsme, niets ging hij uit de weg. Later zei Willink: "Ik had zowat met elk 'isme' geëxperimenteerd. Na elke twee, drie, vier doeken wisselde ik van richting".

Verlaten straten

Door veel te experimenteren, hij nam ook les in Parijs, ontwikkelde Carel Willink zijn eigen stijl. Geïnspireerd door de Italiaanse schilder Giorgio de Chirico, creëerde Willink verlaten straten, pleinen en parken die Willinks eigen ‘handelsmerk’ werden. Maar hij wilde meer: uitblinken in precisie en technische perfectie. Hij legde een enorme ambitie – en geduld – aan de dag. Hij bestudeerde Oude Meesters uit de 16e en 17e eeuw die hij bewonderde, zoals Holbein en Vermeer. Rembrandt kon hem minder bekoren, zijn werk ‘rook te veel naar zweet en bloed’.

Ziener?

Vrouwelijk naakt is bij hem nooit erotisch maar altijd esthetisch. Misschien wel intellectueel. Al hielp ‘intellect’ niet bij schilderen, meende hij. ”Als je schildert zit je geest in de punt van je penseel”. Maar Willink had ook humor en is weleens omschreven als een ‘geamuseerd pessimist’. Het lijkt bijna alsof hij een gave had in het voorspellen van historische gebeurtenissen. Want voorspelde hij met zijn apocalyptische schilderijen uit de ‘bange jaren ‘30’ het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog? De dreigende sfeer op zijn doeken doet omineus aan. Willink werd na de oorlog met terugwerkende kracht vaak beschouwd als een soort ziener. 

Dodelijk verliefd

Willink bleef in de jaren ’50 en daarna stijlvast doorschilderen. Het grote publiek bleef hem bewonderen, captains of industry en societyfiguren vroegen hem als hun portrettist. Zo schilderde hij portretten van biermagnaat Freddy Heineken en koningin Juliana. En in zijn andere schilderijen verschenen exotische dieren, zoals zebra’s, lama’s en miereneters. Zoals ook de bekende Kameel in het park van Versailles.

De kunstenaar haalde de moderne tijd zijn eigen universum binnen, met kerncentrales en atoomexplosies. Die combineerde hij met verwoeste tempels geruïneerde standbeelden. Nog altijd dreigde de teloorgang van onze beschaving in de wereld volgens Willink. Maar de essentie van zijn kunst had geen politieke of maatschappelijke boodschap: “De kern van mijn werk is een dodelijke verliefdheid op de realiteit”.

*Willinks Portret van Mathilde (1975) is tijdelijk op reis en niet te zien in Kasteel Ruurlo. Binnenkort zal dit schilderij getoond worden in het Amsterdam Museum-H'ART Museum.